07/10/2013
Όταν αναφερόμαστε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εννοούμε όλες τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας πέραν των παραδοσιακών (πετρέλαιο κ.ά.), οι οποίες είναι διαρκώς διαθέσιμες και ανανεώνονται συνέχεια. Παραδείγματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι η γεωθερμία, η ηλιακή ενέργεια, η αιολική ενέργεια και άλλες. Γιατί όμως είναι σημαντικό να επιλέγουμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην καθημερινότητά μας;
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Η βιομηχανική ανάπτυξη και η εντατική χρήση ορυκτών καυσίμων (φυσικό αέριο, πετρέλαιο κτλ.)έχουν δημιουργήσει σοβαρά περιβαλλοντολογικά προβλήματα στον πλανήτη μας τα οποία φυσικά έχουν αντίκτυπο στις ζωές όλων μας. Επίσης, καθώς ο πληθυσμός της γης αυξάνεται διαρκώς, αυξάνονται και οι ανάγκες σε ενέργεια. Μέχρι πότε όμως θα μπορούν οι ανάγκες μας να καλύπτονται από τα ορυκτά καύσιμα; Τι θα γίνει όταν αυτά αρχίσουν να εξαντλούνται;
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να αποτελέσουν την απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα. Η εκμετάλλευση του ήλιου, του αέρα, του νερού, της βιομάζας και των άλλων μορφών, μας δίνουν την ενέργεια που χρειαζόμαστε για την κάλυψη των αναγκών μας ενώ παράλληλα εμφανίζουν σημαντικά οφέλη.
Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνεπάγεται την προστασία του περιβάλλοντος. Η χρήση των ορυκτών καυσίμων επιβαρύνει σημαντικά την ατμόσφαιρα καθώς η καύση τους απελευθερώνει ρύπους (όπως για παράδειγμα το διοξείδιο του άνθρακα)με αποτέλεσμα την εκτεταμένη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οι ανανεώσιμες πηγές είναι πολύ φιλικότερες προς το περιβάλλον με μηδενικά σχεδόν απόβλητα.
Ένα άλλο πλεονέκτημά τους είναι το γεγονός ότι μπορούν να συμβάλλουν στην οικονομική ανεξαρτησία και αυτάρκεια των χωρών καθώς μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες του πληθυσμού σε ενέργεια μειώνοντας σημαντικά τις απαιτήσεις σε πετρέλαιο. Επιπλέον, συμβάλλουν και στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών καθώς στις περισσότερες χώρες παρέχεται επιδότηση για την αξιοποίησή τους, δημιουργώντας έτσι νέες θέσεις εργασίας.
Ποιες είναι οι μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ;
Ηλιακή ενέργεια
Απ’αρχής του κόσμου ο ήλιος υπήρξε ζωοφόρος και κινητήριος δύναμη. Ποιος από μας δεν αγαπάει τις βόλτες στον ήλιο με καλή παρέα; Και πόσοι από μας δεν έχουμε πει: πάω μια βόλτα να με «δει» ο ήλιος για να μου φτιάξει η διάθεση;
Ο ήλιος ήταν πάντα άρρηκτα συνδεδεμένος με την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. Ο ήλιος, μέσω της ακτινοβολίας του, μας προσφέρει όχι μόνο φως αλλά και θερμότητα. Τα φυτά για να αναπτυχθούν χρειάζονται ήλιο, ώστε να γίνει η διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Κι αν σκεφτούμε την τροφική αλυσίδα και το γεγονός ότι τα φυτά είναι πρωταρχική πηγή ζωής, τότε καταλαβαίνουμε πόσο εξαρτόμαστε από αυτόν.
Οι άνθρωποι αξιοποιούσαν την ηλιακή ενέργεια από τα αρχαία χρόνια. Σήμερα, με την τεχνολογική ανάπτυξη η ηλιακή ενέργεια αποτελεί μια πολύ σημαντική πηγή ενέργειας την οποία θα πρέπει να «εκμεταλλευτούμε» καθώς τα ενεργειακά αποθέματα στον πλανήτη ολοένα λιγοστεύουν.
Η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργεια έχει πολλά πλεονεκτήματα:
- Αρχικά, η ηλιακή ενέργεια είναι μια ανεξάντλητη πηγή ενέργειας!
- Η ηλιακή ενεργεία είναι η πιο γνωστή και οικία από όλες τις ανανεώσιμες πήγες ενέργειας. Ο ενεργεία του ήλιου-ηλιακή ακτινοβολία χρησιμοποιείται στην παράγωγη ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και στην παραγωγή θερμότητας.
- Βοηθάει σημαντικά στη μείωση της ρύπανσης και συμβάλλει στην ελάττωση της κλιματικής αλλαγής και κατ’ επέκταση στην προστασία της δημόσιας υγείας.
- Βοηθά στην αυτονομία της χώρας, καθώς μειώνονται οι απαιτήσεις για εισαγωγή ενέργειας από άλλες χώρες.
- Τα φωτοβολταϊκά συστήματα που όλοι έχουμε ακούσει είναι μια μορφή ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού που συγκεντρώνει την ηλιακή ακτινοβολία έτσι ώστε να παράξει αλλά και να συσσωρεύσει το ηλεκτρικό ρεύμα.
- Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες είναι ένα άλλο πολύ καλό παράδειγμα που η ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται στην παραγωγή ζεστού νερού χρήσης αλλά και θέρμανσης(θέρμανση ή υποβοήθηση του συστήματος θέρμανσης-λέβητας πετρελαίου ή φυσικού αερίου).
- Είναι λιγότερο δαπανηρή με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση χρημάτων για τον καταναλωτή.
Ειδικά στην Ελλάδα, που έχουμε μεγάλα διαστήματα ηλιοφάνειας είναι απαραίτητο να προσεγγίσουμε αυτή τη μορφή παραγωγής ενέργειας και να αναπτύξουμε τεχνολογίες αξιοποίησής της. Η χώρα μας είναι μια από τις κορυφαίες χώρες σε ηλιοφάνεια. Σαν αποτέλεσμα αυτού βλέπουμε από στοιχεία που έχουν κατατεθεί από wikipedia ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα πρωτοπόρος στην χρήση της ηλιακής ενέργειας για θέρμανση και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης.
Αιολική ενέργεια
Η αιολική ενέργεια είναι η ενέργεια που έχει ο αέρας, με την πιο γνωστή εφαρμογή να είναι στη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι βλέπουμε σε σημεία με αρκετό αέρα να είναι σε λειτουργία αιολικά πάρκα με μεγάλες ανεμογεννήτριες για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Όλοι γνωρίζουμε πως η αιολική ενέργεια είναι η ενέργεια που προέρχεται από την εκμετάλλευση της κίνησης του ανέμου. Η ηλιακή ακτινοβολία θερμαίνει με ανομοιόμορφο τρόπο την επιφάνεια της γης με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι άνεμοι, που δεν είναι τίποτε άλλο από μετακινούμενες μάζες αέρα.
Η αιολική ενέργεια αποτελεί μια από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθώς είναι πρακτικά ανεξάντλητη. Οι άνθρωποι ξεκίνησαν να την αξιοποιούν από πολύ νωρίς καθώς τα πρώτα πλοία κινούνταν με τη βοήθεια του ανέμου αλλά και η άλεση του σιταριού γινόταν για ολόκληρους αιώνες με τους ανεμόμυλους. Στις μέρες μας όμως η εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας γίνεται με τις ανεμογεννήτριες, οι οποίες μετατρέπουν την αιολική ενέργεια σε ηλεκτρική. Με απλά λόγια, ο άνεμος καθώς κινείται περιστρέφει τα πτερύγια της ανεμογεννήτριας, τα οποία με τη σειρά τους δίνουν κίνηση στη γεννήτρια η οποία στη συνέχεια παράγει ηλεκτρισμό.
Η τοποθέτηση πολλών ανεμογεννητριών στη σειρά δημιουργεί το αιολικό πάρκο. Σε περιοχές που υπάρχει μεγάλο αιολικό δυναμικό πραγματοποιούνται οι απαραίτητες μελέτες και μετρήσεις και στη συνέχεια τοποθετούνται σε διάταξη οι ανεμογεννήτριες. Η απόδοση μιας ανεμογεννήτριας ποικίλει ανάλογα το μέγεθός της, από την ταχύτητα των ανέμων αλλά και από τις ανάγκες που χρειάζεται να καλυφθούν από τη λειτουργία της.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα πλούσια σε αιολική ενέργεια. Η αξιοποίηση των ανέμων ειδικά στις παράλιες και νησιωτικές ακτογραμμές της χώρας μας θα μπορούσαν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι λειτουργούν αιολικά πάρκα στην Κύθνο, στην Εύβοια, στην Κρήτη κ.α. Η χρησιμότητα όμως της αιολικής ενέργειας θα φανεί όταν θα γίνει συστηματική αξιοποίησή της.
Ένα πολύ σπουδαίο χαρακτηριστικό της είναι ότι μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην παραγωγή της απαραίτητης ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς όμως βλαβερές συνέπειες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Σε σύγκριση με τα συμβατικά καύσιμα η αιολική είναι πολύ πιο «καθαρή» πηγή ενέργειας περιορίζοντας σημαντικά την ποσότητα ρυπογόνων ουσιών που απελευθερώνονται στο περιβάλλον.
Γεωθερμική ενέργεια
Η γεωθερμική ενέργεια είναι η ενέργεια που έχει η Γή στο εσωτερικό της και που μπορεί να αποδώσει σε χρήσεις όπως η θέρμανση πόλεων, όπου ζεστό νερό από την Γή διοχετεύεται στα σπίτια για θέρμανση. Ένας άλλος τρόπος χρήσης της γεωθερμικής ενέργειας είναι σε χρήση συστημάτων γεωθερμίας όπου νερό ζεσταίνεται ή ψύχεται σε ειδικούς σωλήνες μέσα στο χώμα για να αποδώσουν την θερμότητα μέσω ειδικών συστημάτων- αντλίες θερμότητας.
Ο όρος γεωθερμία αναφέρεται στη θερμική ενέργεια που βρίσκεται αποθηκευμένη κάτω από την επιφάνεια της γης, για παράδειγμα σε υπόγεια νερά, στο υπέδαφος κ.α. Η διαφορά θερμοκρασίας που υπάρχει ανάμεσα στον πυρήνα και την επιφάνεια της γης έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση θερμικής ενέργειας με τη μορφή θερμότητας που κινείται από τον πυρήνα προς την επιφάνεια. Η σημασία της ήταν ήδη γνωστή από την αρχαιότητα μέσα από τα θερμά λουτρά, τα οποία θεωρούνταν θεραπευτικά.
Η εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας γίνεται μέσω μιας γεωθερμικής αντλίας θερμότητας η οποία μεταφέρει θερμότητα από και προς το έδαφος. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η θέρμανση και ψύξη του χώρου, η παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, κ.ά. Η χώρα μας είναι πλούσια σε πηγές γεωθερμικής ενέργειας με κύριες χρήσεις τα ιαματικά λουτρά και τη θέρμανση του εδάφους και θερμοκηπίων.
Η γεωθερμία έχει πολλές εφαρμογές, οι οποίες ποικίλουν ανάλογα με τη θερμοκρασία, και μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο σε οικιακό όσο και σε βιομηχανικό επίπεδο. Στην οικιακή χρήση μπορεί να εφαρμοστεί για τη θέρμανση (μέσω καλοριφέρ, ενδοδαπέδιου συστήματος κ.α.) και ψύξη (με αντλίες θερμότητας)του χώρου. Ακόμη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις γεωργικές καλλιέργειες για τη θέρμανση των θερμοκηπίων αλλά και στις ιχθυοκαλλιέργειες, ώστε να βοηθά στην ανάπτυξη των ψαριών σε συγκεκριμένες θερμοκρασίες. Φυσικά, μια από τις βασικές χρήσεις της είναι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αξιοποίησης της γεωθερμικής ενέργειας είναι η Ισλανδία, η οποία καλύπτει μεγάλο μέρος των αναγκών της για θέρμανση και ηλεκτρισμό μέσω της γεωθερμίας.
Η αξιοποίηση της γεωθερμίας βοηθά σημαντικά στην προστασία του περιβάλλοντος καθώς παρουσιάζει σχεδόν μηδενική εκπομπή ρύπων. Επίσης, είναι θεωρητικά ανεξάντλητη εφόσον αποτελεί μια από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σημαντική είναι και η συμβολή της στη μείωση της εξάρτησης μιας χώρας από την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων και στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αυτονομία της. Ακόμη, βοηθά στην ανάπτυξη των γεωθερμικών περιοχών, δίνοντας κίνητρο στους κατοίκους να παραμείνουν στις περιοχές τους. Τέλος, να επισημάνουμε τη σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται για τη θέρμανση και ψύξη των χώρων μας.
Βιομάζα
Η βιομάζα είναι η χρήση φυτικής μάζας για την παραγωγή ενέργειας. Έτσι λοιπόν φυτικά κατάλοιπα, ή νέα φυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή καύσιμων ή παραγωγή θερμικής-ηλεκτρικής ενέργειας. Η βιομάζα αποτελεί μία από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και έχει τις ρίζες της στα πρώτα χρόνια εμφάνισης του ανθρώπου στη γη καθώς εκείνος χρησιμοποιούσε το ξύλο, το οποίο αποτελεί μια μορφή βιομάζας, για ανάψει φωτιά. Στις μέρες μας χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο τις ανάγκες σε θέρμανση και ψύξη αλλά και την παραγωγή υγρών καυσίμων, όπως είναι το βιοντίζελ, η βιοαιθανόλη κ.ά.Τα βιοκαύσιμα που προέρχονται από την βιομάζα, ανήκουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και είναι η βιοαιθανόλη(υποκατάστατο της βενζίνης) και το βιοντίζελ(υποκατάστατο του πετρελαίου). Η βιοαιθανόλη μπορεί να παραχθεί από διάφορα φυτά που έχουν φυσική ζάχαρη (ζαχαροκάλαμα, ζαχαρότευτλα, κα.) και από απόβλητα που όμως περιέχουν σάκχαρα (π.χ. απόβλητα τυροκομείων κα.) και τα όποια υπόκεινται στην διαδικασία της ζύμωσης. Το βιοντίζελ παράγεται από την χημική αντίδραση ελαίων και ελαιωδών αποβλήτων (μεταχειρισμένα μαγειρικά λίπη) με αλκοόλη. Το βιοντίζελ και η βιοαιθανόλη είναι καύσιμα τα οποία ανήκουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή ΑΠΕ και έχουν μεγάλη εφαρμογή στην προστασία του περιβάλλοντος.
Ο όρος βιομάζα περιλαμβάνει οποιοδήποτε υλικό που προέρχεται από ζωντανούς οργανισμούς (όπως το ξύλο, κτηνοτροφικά απόβλητα, υπολείμματα καλλιεργειών, αστικά λύματα κ.ά.) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ενέργειας. Η βιομάζα μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε απευθείας μέσω της καύσης είτε έμμεσα με τη μετατροπή της σε διάφορες μορφές βιοκαυσίμων. Η μετατροπή της σε βιοκαύσιμα γίνεται με θερμικές και βιοχημικές μεθόδους.
Μερικά παραδείγματα εφαρμογής της βιομάζας είναι: στην παραγωγή ενέργειας σε γεωργικές βιομηχανίες (οι βιομηχανίες καίνε τα υπολείμματά τους για να καλύψουν μέρος των θερμικών και ηλεκτρικών τους αναγκών), στη θέρμανση θερμοκηπίων (όπου τα αποθέματα το επιτρέπουν χρησιμοποιείται σε λέβητες για τη θέρμανση των θερμοκηπίων), θέρμανση κτιρίων με την καύση της βιομάζας στους λέβητες, κ.ά.
Η χρήση της βιομάζας στην παραγωγή ενέργειας παρουσιάζει σημαντικά και ποικίλα πλεονεκτήματα. Είναι γεγονός ότι η βιομάζα δε συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου καθώς το διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται κατά την καύση της απορροφάται πάλι από τα φυτά μέσω της φωτοσύνθεσης για την παραγωγή της, με αποτέλεσμα να μην επιβαρύνει το περιβάλλον.
Επιπρόσθετα η ποσότητα του θείου που περιέχεται στη βιομάζα είναι σχεδόν μηδαμινή και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην εκλύεται στην ατμόσφαιρα διοξείδιο του θείου (SO2) όπως συμβαίνει κατά την καύση των ορυκτών καυσίμων. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το διοξείδιο του θείου είναι υπεύθυνο για την όξινη βροχή.
Η αξιοποίηση της βιομάζας συμβάλει στη μείωση της εισαγωγής καυσίμων από άλλες χώρες εφόσον είναι εγχώρια πηγή ενέργειας. Αποτέλεσμα αυτού είναι και η μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από άλλες χώρες άρα και η εξοικονόμηση συναλλάγματος. Ακόμη, συνεισφέρει στην εξασφάλιση εργασίας στις αγροτικές περιοχές αναπτύσσοντάς τες σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, εφόσον ο πληθυσμός τους έχει κίνητρο για να παραμείνει σε αυτές.
ΑΠΕ & Υδροηλεκτρική ενέργεια
Η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι μια ακόμα μορφή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που έχει εφαρμογή στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η υδροηλεκτρική ενέργεια, είναι ουσιαστικά ενέργεια του νερού που αποθηκεύεται σε μικρά η μεγάλα φράγματα και εν συνεχεία απελευθερώνεται πάνω σε ένα στρόβιλο που περιστρέφεται και παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
Αυτές είναι λοιπόν οι μορφές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με κάποια παραδείγματα και εφαρμογές στη χρήση τους. Με την επιστήμη, τα υλικά και τις εφαρμογές να εξελίσσονται συνεχώς ένα είναι σίγουρο ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι εδώ για να κάνουν της ζωή μας πιο άνετη, προσφέροντας μας την αφθονία τους την συνεχή και απρόσκοπτη παροχή τους, αλλά και συμβάλλοντας στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Ας μην ξεχνάμε λοιπόν ότι η Γη είναι το σπίτι όλων μας. Φροντίζοντας την, εξασφαλίζουμε καλύτερες και πιο υγιεινές συνθήκες διαβίωσης για εμάς και τα παιδιά μας.
Αφήστε μια απάντηση